ترخیص کالا از گمرک در کمترین زمان + راهنمای کامل مراحل و مدارک

تاریخ انتشار : 2024/10/16

 ترخیص کالا

ترخیص کالا از گمرک | صفر تا صد مراحل، مدارک و هزینه‌ها

به فرایند آزادسازی کالاهای وارداتی یا صادراتی از گمرک اطلاق می‌ شود. این فرایند شامل بررسی مستندات، ارزیابی حقوق و عوارض گمرکی و اطمینان از مطابقت کالا با قوانین و مقررات کشور است. در نهایت، ترخیص کالا به تجار این امکان را می‌ دهد که محصولات خود را به بازار عرضه کنند یا به کشور دیگر ارسال کنند.

 

این فرایند می‌ تواند شامل مراحل مختلفی از جمله ثبت سفارش، ارائه مدارک، پرداخت مالیات و عوارض، و در نهایت دریافت مجوز خروج یا ورود کالا باشد.

نکات مهم در ترخیص کالا:

1. مدارک لازم:

شامل فاکتور خرید، فاکتور پیش‌ فروش، گواهی مبدا و دیگر مدارک مرتبط.

 

2. مراحل قانونی:

شامل تکمیل فرم‌ های مربوطه و پرداخت عوارض گمرکی.

 

3. زمان بندی:

ترخیص کالا می‌ تواند زمان ‌بر باشد و نیاز به برنامه ‌ریزی دارد.

 

4. مشاوره:

همکاری با کارشناسان ترخیص می‌ تواند روند را تسهیل کند.

 

این فرایند نقش حیاتی در تسهیل تجارت بین‌المللی و داخلی دارد.

 

---

اهمیت ترخیص کالا در تجارت بین‌المللی

ترخیص کالا فرآیندی حیاتی در تجارت بین ‌المللی است که به واردات و صادرات کالاها مربوط می‌ شود. این فرآیند شامل تمام مراحل اداری و قانونی است که برای آزادسازی کالا از گمرک انجام می‌ شود.

 

اهمیت ترخیص کالا به چند عامل اصلی برمی ‌گردد:

تسریع در فرآیند تجارت:

 ترخیص سریع کالاها به کاهش زمان انتظار در گمرک و افزایش سرعت تحویل به مشتریان کمک می ‌کند.

 

کاهش هزینه‌ ها:

 با انجام صحیح ترخیص، هزینه‌ های اضافی مانند جریمه‌ ها و مالیات ‌های غیرضروری کاهش می ‌یابد.

 

رعایت قوانین و مقررات:

ترخیص کالا به رعایت قوانین محلی و بین ‌المللی کمک می ‌کند و از بروز مشکلات قانونی جلوگیری می ‌کند.

 

افزایش رقابت ‌پذیری:

شرکت‌ هایی که قادر به ترخیص سریع و مؤثر کالاها هستند، می‌ توانند در بازارهای جهانی بهتر عمل کنند و به رقابت بپردازند.

 

مدیریت ریسک:

ترخیص کالا به شرکت ‌ها این امکان را می ‌دهد که ریسک‌ های مرتبط با تأخیرها و مشکلات گمرکی را مدیریت کنند.

 

به طور کلی، ترخیص کالا نه تنها در تسهیل تجارت بین ‌المللی نقش دارد، بلکه به افزایش کارایی و سودآوری شرکت‌ها نیز کمک

می ‌کند.

---

 مراحل ترخیص کالا در 1403 (به‌روزرسانی شده)

مراحل ترخیص شامل فرایندهایی است که برای آزادسازی کالاها از گمرک انجام می‌شود.

این مراحل معمولاً شامل تهیه اسناد و مدارک، اظهارنامه گمرکی و بازرسی و ارزیابی کالاها، پرداخت حقوق و عوارض گمرکی و دریافت مجوز ترخیص است.

 

1. تهیه اسناد و مدارک:

 ابتدا باید تمام اسناد و مدارک مربوط به کالاها از جمله فاکتور، لیست بسته ‌بندی و مجوزهای لازم را تهیه کرد.

 

2. اظهارنامه گمرکی:

 اظهارنامه ‌ای شامل اطلاعات کامل کالاها به گمرک ارائه می‌شود.

 

3. بازرسی و ارزیابی کالاها:

 کالاها توسط مقامات گمرکی بازرسی و ارزیابی می ‌شوند تا مطابقت با مقررات بررسی شود.

 

4. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی:

 هزینه‌ های مربوط به گمرک و مالیات‌ ها پرداخت می ‌شود.

 

5. دریافت مجوز ترخیص:

 پس از انجام مراحل بالا و تایید گمرک، مجوز ترخیص صادر می ‌شود و کالاها آزاد می ‌شوند.

 

مراحل به‌روزرسانی شده ترخیص کالا در 1403:

1. ثبت پیش‌آگهی در سامانه TSC
ثبت الکترونیک اطلاعات محموله حداقل 48 ساعت قبل از ورود به گمرک با درج کد رهگیری (TRN) الزامی است.

 

2. تکمیل اظهارنامه الکترونیکی
ارسال فرم‌های جدید یکپارچه همراه با بارنامه دیجیتال و گواهی مبدأ در سامانه جامع گمرک.

 

3. پرداخت الکترونیک عوارض
محاسبه خودکار هزینه‌ها براساس ارزش CIF و پرداخت از طریق درگاه بانکی مرتبط با سامانه گمرک.

 

4. بازرسی و ارزیابی
تعیین سطح بازرسی (سبز/نارنجی/قرمز) توسط سیستم هوشمند گمرک براساس ریسک کالا.

 

5. صدور پروانه ترخیص
دریافت نهایی مجوز پس از تأیید ناظر گمرک و پرداخت کامل هزینه‌ها (حداکثر 24 ساعت پس از تکمیل مراحل).

 

توجه: زمان متوسط ترخیص برای کالاهای عادی 3-5 روز کاری و برای کانال سبز حداکثر 72 ساعت می‌باشد.

---

روش‌ های ترخیص کالا

1. ترخیص سریع

این روش برای کالاهایی استفاده می ‌شود که به سرعت نیاز به ورود به بازار دارند.

در ترخیص سریع، تمام مراحل اداری و گمرکی به طور فوری انجام می شود و معمولاً برای کالاهای ضروری، مانند تجهیزات پزشکی یا مواد غذایی، کاربرد دارد. هدف این روش کاهش زمان ترخیص و تسهیل دسترسی به کالا است.

 

2. ترخیص عادی

این روش شامل مراحل معمول و استاندارد ترخیص کالا است.

در این حالت، تمامی مدارک و مستندات به صورت دقیق بررسی می‌ شود و فرایند ترخیص ممکن است زمان ‌بر باشد.ترخیص عادی برای کالاهایی با اهمیت کمتر یا کالاهایی که نیاز به بررسی ‌های بیشتری دارند، مناسب است.

 

3. ترخیص موقت

این روش برای کالاهایی به کار می‌ رود که به طور موقت به کشور وارد می ‌شوند و بعد از مدت مشخصی باید به کشور مبدأ بازگردند.

این نوع ترخیص معمولاً برای تجهیزات نمایشگاهی، ابزارآلات و کالاهایی که برای تعمیرات یا خدمات خاص وارد می‌شوند، کاربرد دارد. در این حالت، گمرک از دریافت حقوق و عوارض موقتاً معاف می ‌شود.

 

بیشتر بدانید: روش‌های ترخیص کالا | مراحل، انواع و نکات کلیدی

---

ترخیص سبز، نارنجی و قرمز: تفاوت‌ها و مراحل هر کدام در فرآیند گمرکی

ترخیص کالا در گمرک به سه دسته سبز، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود که هر کدام نشان‌دهنده سطح بررسی و کنترل کالاهاست.

• ترخیص سبز: ساده‌ترین و سریع‌ترین روش، معمولاً بدون نیاز به بازرسی فیزیکی یا اسناد اضافی.
• ترخیص نارنجی: نیاز به بررسی اسناد و مدارک، اما بدون بازرسی فیزیکی کالا.
• ترخیص قرمز: سخت‌گیرانه‌ترین روش، شامل بررسی اسناد و بازرسی فیزیکی کالا.

این تقسیم‌بندی به منظور تسهیل فرآیند گمرکی و کاهش زمان ترخیص انجام می‌شود.

 

بیشتر بدانید: ترخیص سبز، نارنجی و قرمز 

---

عوامل مؤثر بر فرآیند ترخیص کالا

فرآیند ترخیص تحت تأثیر عوامل متعددی قرار دارد که به بهبود کارایی و کاهش مشکلات کمک می‌ کند. این عوامل شامل موارد زیر است:

 

1. قوانین و مقررات گمرکی

قوانین و مقررات گمرکی، چارچوب‌ های قانونی را برای واردات و صادرات کالا تعیین می ‌کنند. تغییرات در این قوانین می ‌تواند تأثیر زیادی بر زمان و هزینه ترخیص کالا داشته باشد. رعایت دقیق این مقررات برای جلوگیری از جریمه‌ ها و تأخیرها ضروری است.

 

2. فناوری ‌های اطلاعاتی و ارتباطی

استفاده از فناوری ‌های نوین مانند نرم‌ افزارهای مدیریت گمرکی و سیستم‌ های تبادل اطلاعات الکترونیکی فرآیند ترخیص را سریع‌ تر و دقیق ‌تر

می ‌کند. این فناوری‌ ها امکان پیگیری وضعیت کالاها و تسهیل ارتباطات بین ذینفعان را فراهم می ‌آورند.

 

3. آموزش و تخصص کارکنان گمرکی

تخصص و آموزش کارکنان گمرکی نقش مهمی در تسریع فرآیند ترخیص دارد. کارکنان آگاه و ماهر می‌ توانند به درستی مدارک را بررسی کرده و مشکلات را سریع ‌تر حل کنند. آموزش مستمر این کارکنان به بهبود کیفیت خدمات گمرکی کمک می ‌کند.

 

به طور کلی، بهبود در این سه عامل می‌ تواند فرآیند ترخیص کالا را بهینه کرده و به تسریع در تجارت بین‌المللی منجر شود.

---

چالش‌های ترخیص کالا

ترخیص کالا یکی از مراحل مهم در واردات و صادرات است که با چالش ‌های متعددی روبه ‌رو است.

 

1. تاخیر در فرآیند ترخیص

این تاخیرها معمولاً به علت کمبود نیروی انسانی، نقص مدارک یا پیچیدگی‌ های اداری به وجود می‌ آید. این مسئله می ‌تواند باعث عدم ارائه به موقع کالا به بازار و در نتیجه کاهش رضایت مشتریان شود.

 

2. هزینه ‌های بالا

ترخیص کالا می ‌تواند هزینه‌ های زیادی را به دنبال داشته باشد، از جمله هزینه‌ های انبارداری، حق الزحمه مشاوران و عوارض گمرکی. این هزینه‌ ها می‌ توانند سود نهایی کسب ‌وکارها را کاهش دهند.

 

3. مسائل مربوط به امنیت و بازرسی

امنیت کالاها و انجام بازرسی‌ های لازم می‌ تواند فرآیند ترخیص را طولانی ‌تر کند. به‌خصوص در مواردی که کالاها مشکوک به نقض قوانین یا مقررات باشند، بازرسی‌ های دقیق‌ تری انجام می‌ شود که ممکن است به تاخیر در ترخیص بینجامد.

 

چالش‌های ترخیص کالا در سال 1403

چالش	راهکار آریاتجارت	درصد بهبود
تاخیر در بازرسی	استفاده از کانال سبز ویژه	80%
افزایش هزینه‌ها	بهینه‌سازی مالیاتی	45%
پیچیدگی مدارک	مشاوره اختصاصی	70%

مدیریت این چالش ‌ها نیازمند برنامه ‌ریزی دقیق و همکاری مؤثر میان تمامی ذینفعان است.

---

راهکارهای بهبود ترخیص کالا

ترخیص کالا یکی از مراحل مهم در تجارت بین ‌المللی است که می‌ تواند بر سرعت و هزینه‌ ها تأثیرگذار باشد. در راستای بهبود این فرآیند، می ‌توان به چند راهکار کلیدی اشاره کرد:

 

1. استفاده از فناوری‌ های نوین

استفاده از نرم‌ افزارها و سیستم ‌های هوشمند می‌ تواند باعث تسریع در فرآیند ترخیص و کاهش خطاهای انسانی شود. فناوری ‌هایی مانند بلاک‌ چین و اینترنت اشیاء می ‌توانند شفافیت و امنیت بیشتری را در این زمینه فراهم کنند.

 

2. اصلاح قوانین و مقررات

بسیاری از مشکلات ترخیص کالا ناشی از قوانین پیچیده و دست ‌وپاگیر است. ساده ‌سازی و به ‌روزرسانی قوانین می ‌تواند به تسهیل فرآیندها و کاهش زمان ترخیص کمک کند.

 

3. افزایش همکاری بین ‌المللی

تقویت تعاملات بین کشورها و نهادهای مختلف، تبادل اطلاعات و تجربیات می ‌تواند به بهبود روند ترخیص کمک کند. همکاری ‌های بین ‌المللی همچنین می‌ تواند به استانداردسازی رویه‌ ها و کاهش موانع تجاری کمک کند.

 

با اجرای این راهکارها، می ‌توان به بهبود کیفیت و کارایی فرآیند ترخیص کالا در سطح جهانی دست یافت.

---

سوالات پرتکرار درباره ترخیص کالا

 

---

تغییرات کلیدی گمرک در 1403:

1. حذف 4 فرم قدیمی (شامل فرم‌های 2، 5، 8 و 11) جهت تسهیل فرآیندها
2. الزام بارنامه دیجیتال برای تمام محموله‌ها (عدم پذیرش نسخه چاپی)
3. کاهش 15% تعرفه برای کالاهای پزشکی، مواد اولیه تولید و فناوری‌های نوین

منبع: بخشنامه‌های جدید گمرک ایران – اردیبهشت 1403

---